สารสนเทศท้องถิ่นนครราชสีมา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารีNakhon Ratchasima Information, Suranaree University of Technology
สารสนเทศท้องถิ่นนครราชสีมา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
ภูมิปัญญาชาวบ้าน เศรษฐกิจพอเพียง เกษตรกรรม การแพทย์แผนไทย
สาขาเกษตรกรรม และสาขาการแพทย์แผนไทย มีความรู้ความสามารถ/ความเชี่ยวชาญ ข้อมูลภูมิปัญญาในด้านเศรษฐกิจพอเพียง เกษตรกรรม และการแพทย์แผนไทย
เรื่องที่ให้ความรู้: การปลูกพืชโดยใช้ปุ๋ยหมักชีวภาพแทนสารเคมี
ประไพ หมายสุข เป็นคนโคราชโดยกำเนิด สายเลือดเกษตรกร ที่มีความฝันอยากเปลี่ยนเส้นทางชีวิตโดยบอกกับตัวเองว่า "หากฉันเรียนจบ ชั้นม. 6 จะเข้าเมืองไปทำงานโรงงาน และจะไม่กลับมาเหยียบทีนี่อีก" นั้นคือความคิดในวัยเด็ก แต่สุดท้ายก็หนีไม่พ้นรากเหง้าทำให้ต้องกลับมาทำเกษตร
หลักคิดในการใช้ชีวิต:
ประไพ หมายสุข ผู้ที่เคยใช้ชีวิตตามสมัยนิยม ในเมื่อต้องการที่จะใช้ชีวิตในเมือง ก็ต้องทำตัวให้เข้ากับสมัยนิยม ทำงานได้เงินมามีเงินเท่าไหร่ ก็ใช้แบบไม่คิด แบบที่ว่าคนอื่นมี เราก็ต้องมี จนมีเหตุการณ์ทำให้ชีวิตพลิกผัน ครอบครัวเกิดการเจ็บป่วย สาเหตุการเจ็บป่วยคือ สารเคมีที่ได้รับ เช่น อากาศ และอาหารที่บริโภค จนทำให้ร่างกายเกิดเจ็บป่วยต้องเข้ารักษาตัวที่โรงพยาบาล ในตอนนั้น พี่ประไพ เล่าว่าแม้กระทั่งโรงพยาบาลยังเลือก โดยจะเลือกโรงพยาบาลที่แพงหน่อย มีชื่อเสียงเพราะคิดว่าตัวเองจะได้รับการรักษาที่ดี ต่อมาการรักษาดูเหมือนจะไม่เป็นผล เพราะรักษาอย่างไรอาการที่เป็นอยู่ก็ไม่ดีขึ้น เงินจากที่มีอยู่นั้นก็เริ่มหดหาย จึงต้องกลับมาอยู่บ้านที่ต่างอำเภอ หลังจากนั้นชีวิตในเมืองก็จบสิ้นลง
หลังจากกลับมารักษาตัวที่บ้าน ครอบครัวมีสุขภาพดีขึ้น เนื่องจากสภาพแวดล้อมความเป็นอยู่ มีแต่ธรรมชาติรายล้อม มองไปทางไหนก็เจอต้นไม้ ใบหญ้าเขียวขจี จนได้มารู้จักการรักษาโดยนำธรรมชาติเข้ามาบำบัด เหตุนี้เองจึงเป็นจุดเปลี่ยนที่ทำให้พี่ประไพหันกลับมาทำเกษตรอีกครั้ง
ใน ปี พ.ศ. 2545 ได้เริ่มหันมาทำการเกษตรอีกครั้ง เป็นการทำเกษตรแบบผสมผสาน ในช่วงแรก ๆ ที่กลับมาทำเกษตร ก็ยังมีการใช้สารเคมีอยู่บ้าง ในขณะเดียวกัน คุณประไพก็มองเห็นความสำคัญของการใช้สารอินทรีย์ และนำอินทรีย์เข้ามาช่วยในการทำเกษตร ซึ่งในพื้นที่ที่มีอยู่พี่ประไพก็ได้จัดสรรให้เป็นสัดเป็นส่วนเพื่อใช้ในการทำเกษตร เน้นการปลูกพืชผักสวนครัว และสมุนไพร ซึ่งที่เลือกปลูกสมุนไพรด้วยนั้นก็เพราะประวัติและความเป็นมาเกี่ยวกับตัวเกษตรกรมีจุดประสงค์คือ เพื่อนำมาใช้ในการรักษาสุขภาพและร่างกายของตนเองและครอบครัว ในพื้นที่บางส่วนอาจมีความเสื่อมโทรมบ้าง ปลูกอะไรก็ไม่ขึ้น ผลมาจากการใช้สารเคมีที่เคยฉีด ยิ่งยาฆ่าหญ้าจะทำให้ดินเสื่อมสภาพลงได้ง่ายและเป็นอันตรายต่อคนเป็นอย่างมาก เนื่องจากการใช้ยาฆ่าหญ้าทำให้หญ้าฆ่าแมลงดูดซึมลงไปในดิน เมื่อพืชดูดสารอาหารในดินไปเลี้ยงลำต้น ทำให้ยาฆ่าหญ้าถูกดูดซึมอยู่กับพืชเหล่านั้นด้วย และคนรับประทานเข้าไปก็จะได้รับสารพิษเข้าไปด้วย ทำให้พี่ประไพต้องปรับสภาพพื้นที่ตรงนั้น เรียนรู้และศึกษาระบบนิเวศไปในตัว เมื่อเข้าใจธรรมชาติและระบบนิเวศมากยิ่งขึ้น
สิ่งแรกที่ปลูกคือ
แนวคิดในการปลูกพืช:
- การปลูกมะละกอบนคันนา เนื่องจากคันนาเป็นที่ว่าง เลยนึกอยากลองปลูกมะละกอ เมื่อต้นมะละกอมีขนาด 1 ฟุต ก็จะนำเอาฟางมาใส่ที่รอบ ๆ โคนต้น เพื่อบำรุงต้นมะละกอ และเป็นธาตุอาหารที่ช่วยบำรุงนาข้าวได้อีกด้วย เรียกได้ว่า 2 in 1 มะละกอที่นำไปปลูกจะใช้พันธ์แขกดำ และพันธุ์ฮอนแลนด์
- การปลูกพืช 3 ระดับ วิธีการจะทำการขุดหลุมเพียง 1 หลุม ขนาด 4 x 4 เมตร และได้ปลูกพืช 3 ระดับ คือ
พืชระดับต้นไม้ใหญ่ เช่น จำพวกกล้วย มะละกอพันธุ์ต่าง ๆ นำต้นใหญ่ลงไปปลูกก่อน
พืชระดับกลาง เช่น พริก มะเขือ กะเพรา โหระพา ตะไคร้
พืชคลุมดิน เช่น ฟักทอง หรือพืชตระกูลถั่ว
ซึ่งการปลูกพืช 3 ระดับ จะทำให้พืชทั้งหมดพึ่งพาอาศัยและเกื้อกูลกัน อีกทั้งยังช่วยประหยัดเวลาในการรดน้ำ
ผลงาน:
- หัวหน้าศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง บ้านดง อ.พิมาย จ.นครราชสีมา
- หัวหน้ากลุ่มเรียนรู้ 30 ครัวเรือนต้นแบบ ของหมู่บ้านดง
- วิทยากรประจำอำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา ในการให้ความรู้เกี่ยวกับการทำเกษตรแบบผสมผสาน
- แหล่งท่องเที่ยววนเกษตร ชื่อบ้านไร่ประไพ
เกียรติประวัติ:
จากที่ได้ทำการศึกษาเรียนรู้การทำเกษตรมาได้สักระยะ ได้นำเอาประสบการณ์ที่ตนเองได้ทดลองทำจนประสบผลสำเร็จ มาถ่ายทอดให้กับคนในหมู่บ้าน เช่น
- การจัดสรรพื้นที่ในการทำเกษตร
- การฟื้นฟูดินเสื่อมโทรม
- การปลูกพืช 3 ระดับ แบบพึ่งพากัน ที่เป็นประโยชน์แก่คนในหมู่บ้านและชุมชนเป็นอย่างมากในการทำเกษตร
- การรักษาโรค ที่นำสมุนไพรใกล้ตัวมารักษา บำบัดด้วยวิธีธรรมชาติ และยังมีการสอน แนะนำ บอกกล่าวแก่เพื่อนบ้าน
- มอบที่ดินถวายให้วัด จุดประสงค์เพื่อเป็นศูนย์ปฎิบัติธรรม และศึกษาธรรมตามแนวปรัญชาเศรษฐกิจพอเพียง ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ภูมิปัญญาชาวบ้านนครราชสีมา
ปราชญ์ และภูมิปัญญาชาวบ้าน
ภูมิปัญญา, ภูมิปัญญาชาวบ้าน, เศรษฐกิจพอเพียง
| ที่อยู่: | บ้านไร่ประไพ 127 บ้านดง หมู่ที่ 13 ตำบลในเมือง อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา 30110 |