สารสนเทศท้องถิ่นนครราชสีมา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารีNakhon Ratchasima Information, Suranaree University of Technology
สารสนเทศท้องถิ่นนครราชสีมา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
ประวัติความเป็นมา
พระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดสามัญ ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2200 สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย เป็นวัดเก่าแก่ ไม่สามารถค้นหาประวัติว่าใครเป็นผู้สร้าง โดยเมื่อครั้งสมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงสร้างเมืองนครราชสีมาเสร็จแล้ว ได้ทรงสั่งบูรณะวัดที่อยู่ในกำแพงเมืองนครราชสีมา ทั้ง 6 วัด คือ
วัดกลาง (วัดพระนารายณ์มหาราช)
วัดบูรพ์
วัดสระแก้ว
วัดบึง
วัดพายัพ
วัดอิสาน
ข้อสันนิษฐานรอบหลังจะมีเค้าความจริงอยู่บ้างก็เฉพาะวัดพระนารายณ์มหาราช ส่วนวัดอื่น เช่น วัดสระแก้ว ท่านท้าวสุรนารีเป็นผู้สร้าง วัดพายัพได้จดทะเบียนเป็นวัดในพุทธศาสนาตามระเบียบกรมการศาสนา พ.ศ. 2508 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา ครั้งแรก เมื่อประมาณ พ.ศ. 2240 ครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2539
ลักษณะวัด พัทธสีมา
อาคารเสนาสนะ ประกอบด้วย อุโบสถ ศาลาการเปรียญ ศาลาหอฉัน ศาลาปฏิบัติธรรม กุฏิสงฆ์ และหอกลอง-ระฆัง
การบริหารและการปกครอง มีเจ้าอาวาสเท่าที่ทราบนาม คือ
1. พระครูปลัดหร่าย อินฺทโชโต พ.ศ. 2469-2507
2. พระราชวิมลโมลี (ดำรง ทิฏฐธมฺโม) พ.ศ. 2520-2559
3. พระศรีวชิรานุวัตร (พงษ์เชฏฐ์ ธีรวํโส) 27 ก.พ. 2565- เจ้าอาวาสรูปปัจจับัน
สิ่งที่น่าสนใจ
- อุโบสถ สถาปัตยกรรมประยุกต์ศิลปะสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย สร้างขึ้นเพื่อให้เป็นปริศนาธรรม และอนุสรณ์แด่สมเด็จพระนารายณ์มหาราชผู้ทรงสถาปนาสร้างเมืองนครราชสีมา วางศิลาฤกษ์เมื่อวันที่ 5 กันยายน พ.ศ. 2530 สร้างด้วยหินอ่อน เพื่อความสวยงาม คงทนถาวร และผสมผสานวัสดุสมัยใหม่ อุโบสถมีรูปทรงแอ่น โค้งคล้ายเรือสำเภา หลังคาพระอุโบสถมีการลดชั้นเป็นจังหวะลดหลั่นกันลงไป 3 ตับ ใช้ธรรมจักรตกแต่งบริเวณซุ้มหน้าต่างรอบอุโบสถ
- พระประธานในอุโบสถ พระพุทธรูปปางปฐมเทศนาห้อยพระบาท สูง 369 ม. เนื่องจากเป็นโรงเรียนสอนพระพุทธศาสนาจึงเน้นการแสดงและการสอนธรรมะได้จำลองแบบมาจากพระพุทธรูปในถ้ำชันตา ประเทศอินเดีย
- เสมา เป็นเสมาหินปูนรูปทรงธรรมชาติ
- กำแพงแก้ว ก่ออิฐถือปูน เสากลม ทรงไทยแบบเสาตะลุงล่ามช้าง ยอดเสาลูกแก้วเม็ดทรงมัณฑ์
- กุฏิวายุภักษ์ อาคารทรงไทย 2 ชั้น ชั้นบนเป็นสำนักงานเจ้าอาวาส ชั้นล่างเป็นถ้ำหินงอกหินย้อยจำลอง ก่อด้วยอิฐถือปูน มีช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ เป็นนกนกวายุภักษ์ ซึ่งเป็นนกประจำทิศพายัพ
- ถ้ำหินงอกหินย้อย สร้างเมื่อ พ.ศ. 2533-2536 โดยพระราชวิมลโมลี ได้ออกแบบเขียนแปลน และควบคุมการก่อสร้าง โดยคัดสรรหินจากบ้านเขาวง จังหวัดสระบุรี มาจำลองธรรมชาติเสมือนจริง มีความสวยงามและสีสันวิจิตร การตกแต่งภายในถ้ำเน้นที่ความถูกต้องของการเกิดหิน ชนิดหิน การก่อตัวและโครงสร้างตามหลักธรณีวิทยา ภายในถ้ำประดิษฐานพระพุทธรูปโบราณศักดิ์ของเมืองนครราชสีมา อายุกว่า 300 ปี เช่น พระพุทธรูปอุลลุกมณี มีลักษณะเป็นพระพุทธรูปอินเดีย สมัยคุปตะ พระพุทธรูปสมัยทวาราวดี ลพบุรี อยุธยา อีกหลายองค์
- วงล้อธรรมจักร วัสดุหินทรายขาวแกะสลัก ศิลปะเขมร ตั้งบนแท่นกวางหมอบ เส้นผ่าศูนย์กลาง 147.5 ซม. สูง 230.5 ซม. เป็นใบเสมาหินแกะสลักเขตสีมาอุโบสถเก่าศิลปะแบบลังกา เนื่องจากกษัตริย์ราชวงศ์พระร่วงได้ศึกษาพระพุทธศาสนาจากประเทศศรีลังกา ใบเสมานำไปปักเขตพุทธาวาส
- พระบรมราชานุเสาวรีย์สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ในท่าประทับยืน ประดิษฐานอยู่ในศาลาทรงไทย ก่อด้วยอิฐถือปูน จัดสร้างเพื่อประกาศพระเกียรติคุณของพระองค์ว่าชาวนครราชสีมาใด้สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ
- อนุสาวรีย์พระศรีวราภรณ์ (พิศวง พุทฺธสโร) อดีตเจ้าอาวาสวัดพายัพและอดีตเจ้าคณะจังหวัดนครราชสีมา ผู้เริ่มบุกเบิกการพัฒนาวัดพายัพ เป็นรูปเสมือนจริงขนาดเท่าองค์จริง
- หอพระธรรมจักร อาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ทรงไทยประยุกต์ รูประฆังยอดโดมติดวงล้อธรรมจักร เพื่อประกาศว่าวัดพายัพเป็นศูนย์ประกาศพระธัมมจักรกัปปวัตตนสูตร
- หอระฆัง สร้างเมื่อ พ.ศ 2521 เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กทรงบุษบก กว้าง 5 ม. สูง 5 ม.
- โรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกธรรม-แผนกบาลี เปิดสอนเมื่อ พ.ศ. 2511
- สำนักปฏิบัติธรรมประจำจังหวัดนครราชสีมา แห่งที่ 81
เกียรติประวัติ
- วัดพัฒนาตัวอย่าง ประจำปี พ.ศ. 2509-2511
- วัดพัฒนาตัวอย่างที่มีผลงานดีเด่น ประจำปี พ.ศ. 2526
การเดินทาง เริ่มต้นจากลานอนุสาวรีย์ท้าวสุรนารี การจราจรเดินรถทางเดียววนขวา ไปประมาณ 850 ม.
วัดในจังหวัดนครราชสีมา
ศาสนสถาน
พระอารามหลวง, วัดหลวง, วัด
| ที่อยู่: | 308 ถนนชุมพล-พลแสน ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา 30000 |
| โทรศัพท์: | พระมหาพงษ์เชฏฐ์ 09 0374 7677 |
