ชื่อวิทยาศาสตร์ | Costus speciosus SM. |
ชื่อวงศ์ | COSTACEAE |
ชื่ออื่น | เอื้องหมายนา (ทั่วไป) ชู้ไลบ้อง ชูเลโบ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน) เอื้องช้าง (นครศรีธรรมราช) เอื้องต้น (ยะลา) เอื้องเพ็ดม้า (ภาคกลาง) เอื้องใหญ่ บันไดสวรรค์ (ภาคใต้) |
ลักษณะวิสัย: | ไม้ล้มลุก อวบน้ำ ทรงพุ่มรูปกรวย |
ต้น | ลำต้นใต้ดิน เปลือกลำต้นเรียบ กาบใบปิดโอบรอบลำต้น มีสีแดงหรือสีน้ำตาลแดง |
ใบ | ใบเดี่ยวสีเขียว ใบออกเวียนเรียงสลับ ปลายใบแหลม รูปร่างกึ่งรูปขอบขนานกึ่งรูปหอก ใบกว้าง 6-8 ซม. ยาว 20.5-29.6 ซม. ใต้ใบมีขนละเอียดสีขาวคล้ายกำมะหยี่ โคนใบแผ่เป็นกาบสีเขียวหรือสีน้ำตาลแดงหุ้มลำต้น |
ดอก | ออกเป็นช่อที่ปลายยอด ช่อดอกตั้งตรง ดอกตูมจะมีกาบสีแดงคล้ำหุ้มอยู่ ดอกติดกันแน่น ดอกย่อยเป็นรูปกรวยสีขาวมี 3 กลีบ กลีบหนึ่งมีขนาดโตและกว้างเป็นจะงอย |
ผล | เมื่อสุกจะเป็นรูปไข่มีสีแดงสด เมล็ดมีสีดำ ผลแห้งแตกได้ |
การขยายพันธุ์ | การแยกกอ และการเพาะเมล็ด |
ประโยชน์ | ปลูกเป็นไม้ประดับ เหง้าตำพอกบริเวณสะดือโรคท้องมาน ในเหง้ามีสาร Diosgenin ซึ่งมีฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนเป็นสารตั้งต้นในการสังเคราะห์ยาสเตียรอยด์บางชนิด |
พฤกษาพรรณบรรณสาร : ศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
เกษตรกรรม
ไม้ประดับ
ที่อยู่: | ศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี ตำบลสุรนารี อำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา 30000 |