ประวัติความเป็นมา
โบราณสถานในศาสนาฮินดู ก่อด้วยหินทรายและศิลาแลง ประกอบด้วยปราสาท 3 หลัง หันหน้าไปทางทิศตะวันออก มีบรรณาลัย 1 หลัง ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งหมดล้อมรอบด้วยกำแพงก่อด้วยหินทราย มีประตูซุ้มทางเข้าด้านทิศตะวันออกและทิศตะวันตก โบราณสถานหลังนี้ยังไม่ได้มีการขุดค้นทางโบราณคดี แต่จากหลักฐานที่ปรากฏสันนิษฐานได้ว่าน่าจะสร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ 16-17
ในอดีตเชื่อว่าบริเวณแห่งนี้ อาจจะเป็นชุมชนเก่าแก่สมัยขอม หรือ เป็นเครือข่ายชุมชนวัฒนธรรมขอมโดยชนชั้นปกครอง นับถือศาสนาพราหมณ์ ลัทธิไศวนิกาย มีพระศิวะเป็นเทพเจ้าสูงสุด มีศิวะลึงค์เป็นสัญลักษณ์ ปัจจุบันเก็บไว้ที่วัดนาแค บริเวณโดยรอบรัศมีหนึ่งกิโลเมตร มีร่องรอยของชุมชนโบราณโดยมีปรางค์กู่นาแคเป็นศูนย์กลาง เช่น โนนหินตั้ง ดอนขั้ว บ้านลับแล บ้านนาแค สันนิษฐานว่าชุมชนแห่งนี้อยู่ในยุคโบราณ ประมาณปี พ.ศ. 1400-1500 มีฐานะเป็นอโรคยศาลา หรือ สุคตาลัย ไว้เป็นที่พักเดินทัพของทหาร และคนเดินทางใช้ในการพัก และรักษาโรคในระหว่างทาง เพราะอยู่ระยะเส้นทางระหว่างเมืองใหม่ของอาณาจักรขอม เช่น เมืองศรีเทพ เมืองละโว้ เมืองศรีจนะสะ เมืองพิมาย เมืองพนมรุ้ง นครวัด และนครธม ในบริเวณนี้ยังมีสะตราว คือ สระน้ำขนาดใหญ่ เพื่อใช้ในการอุปโภคบริโภค ชาวบ้านเรียกสระสี่เหลี่ยม ภายหลังพุทธศตวรรษที่ 18-19 ไม่ปรากฏร่องรอยการอยู่อาศัยของมนุษย์อีกเลย สันนิษฐานว่าชุมชนแห่งนี้อาจถูกทิ้งร้างมาจนถึงปัจจุบัน
โดยกรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานปราสาทนาแค ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 53 ตอนที่ 34 เมื่อวันที่ 27 กันยายน 2479
ปราสาทหิน
โบราณสถาน
ปราสาทหิน, ปรางค์, กู่
ที่อยู่: | บ้านนาแค หมู่ที่ 4 ตำบลเมืองปัก อำเภอปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา 30150 |