รายละเอียด

วันเดือนปีเกิด: เกิดวันที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2463-30 สิงหาคม พ.ศ. 2554 สิริอายุ 91 ปี

สถานที่เกิด: จังหวัดนครราชสีมา บิดา นายเทิ่ง วิเศษพลกรัง มารดา นางแจ้ง วิเศษพลกรัง

คู่สมรส: นางจอย วิเศษพลกรัง

บุตร:

การศึกษา: จบการศึกษาชั้นประถม ปีที่ 5 โรงเรียนวัดตะคร้อ อำเภอคง จังหวัดนครราชสีมา

ประวัติและการทำงาน:

     แรงบันดาลใจที่นายใหญ่ อยากฝึกเพลงโคราช คือ ได้ไปดูเพลงโคราชในวันสงกรานต์ เกิดความประทับใจอย่างยิ่ง จึงขอร้องให้บิดาสอนให้ บิดาก็สอนให้เท่าที่จำได้จากหมอเพลงรุ่นเก่า ๆ จนนายใหญ่ว่าเพลงโคราชได้ เมื่อเรียนชั้นประถมปีที่ 2 (พ.ศ. 2475) เมื่อออกจากโรงเรียน อายุได้ 16 ปี บิดาเห็นแววเป็นหมอเพลง ได้ไปจ้างครูทั่ง บ้านมะขามเฒ่า มาสอนเพลงโคราช เรียนเพียง 8 เดือน ก็สามารถว่าเพลงโคราชตลอดคืนจนรุ่งสว่าง เรียนอยู่ประมาณ 2 ปี ออกว่าเพลงได้ 7 ครั้ง ถือเป็นประสบการณ์ที่ดี

     ครั้งอายุ 18 ปี ออกเล่นเพลงครั้งแรก ได้ค่าจ้างคืนละ 5-6 บาท เมื่อมีความรู้มากขึ้นได้มอบตัวเป็นศิษย์ครูบุตร ศรีนอก แห่งบ้านหนองบัวกระจาย ได้เพลงประมาณ 100 กลอน ในปีเดียว จึงได้ขอเรียนวิชาเข้ากรรม หรือ เรียกว่า คาถามุตโต กับครูทองอยู่ พวกขุนทด แห่งบ้านสีมุม ลูกศิษย์หลวงพ่อเนตร ซึ่งเป็นสิ่งยืนยันได้อย่างชัดเจนแล้วว่านายใหญ่ได้ตัดสินใจเด็ดขาดแล้วที่จะดำเนินชีวิตเป็นนักเพลงโคราช เพราะเชื่อกันว่า คาถามุตโตจะช่วยส่งเสริมให้เล่นเพลงโคราชได้สำเร็จ รวบรวมไว้ด้วยคาถามากมาย เช่น หัวใจไหว้พระจันทร์ มหาเสน่ห์ให้คนนิยมชมชอบ หัวใจพระมโหสถ หัวใจนักปราชญ์ หัวใจพระปาฏิโมกข์ ให้มีสติปัญญาเฉียบแหลม รอบรู้แตกฉาน เป็นต้น เมื่อเรียนคาถาแล้วก็เข้าพิธีกรรมในโบสถ์ 7 วัน 7 คืน แล้วออกมาเล่นเพลงเป็นอาชีพต่อไป

     นายใหญ่เข้าสู่วงการตั้งแต่อายุ 18 ปี จนอายุ 66 ปี จึงเลิกแสดง ได้รับค่าจ้างคืนละ 5-6 บาท จนถึง 600 บาท/คืน เล่นเพลงผ่านมาอย่างโชกโชนจากหมอเพลงอิสระ และเข้าประจำอยู่ในคณะเพลงหลายคณะ เช่น อายุ 18-40 ปี เป็นหมอเพลงอิสระ อายุ 41-66 ปี เข้าประจำคณะแม่สองเมือง คณะหัวรถไฟ คณะนกเล็ก เป็นต้น ช่วงที่อยู่คณะหัวรถไฟมีชื่อเสียงโด่งดังมาก เดือนหนึ่งจะมีวันว่างเพียง 2-3 วัน ด้วยการแสดงที่มีคุณภาพ ทำให้เป็นที่กล่าวขวัญกันทั่วจังหวัด ขณะเดียวกันก็รับลูกศิษย์ทั้งชายและหญิง เป็นจำนวนมาก เช่น หมอเพลงสุเนตร นางรอง หมอเพลงทองม้วน คอนเมือง หมอเพลงไปล่ บ้านวัด นางเซนจากคณะทัวร์รถไฟ เป็นต้น

     นายใหญ่เป็นผู้มีภูมิปัญญาไหวพริบ จนได้ฉายาว่า หอกสี่คม โต้ตอบได้อย่างเฉียบแหลมคมคาย และฉายา ใหญ่เพลงงาม โต้ตอบด้วยความไพเราะอย่างยิ่ง หลังจากสร้างผลงานตั้งแต่อายุ 18 ปี ให้ความสุขความสำราญ ความรู้แก่แฟนเพลงโคราชมากว่า 40 ปี ได้ทุ่มเทชีวิตและวิญญาณอย่างแท้จริง เมื่อเข้าสู่วัย 66 ปี จำต้องยุติบทบาทบนเวทีการเล่นเพลงโคราช ด้วยวัยและสังขาร

ผลงาน/กิจกรรมสำคัญ:

     เป็นหมอเพลงโคราชที่มีปฏิภาณไหวพริบที่สามารถว่าเพลงโต้ตอบ ทั้งหมอเพลงคู่โต้ได้อย่างเฉียบแหลม คมคาย มีความไพเราะ ในเนื้อหาสาระความเป็นแบบฉบับของเพลงโคราช จนได้ฉายา ใหญ่เพลงงาม หรือ ใหญ่เมือง ดำรงคงศิลป์ แม้อำลาเวทีแล้วก็ยังถ่ายทอดภูมิปัญญา ความรู้แก่อนุชนรุ่นหลัง 

รางวัลและเกียรติคุณ:

     ได้รับการยกย่องประกาศเกียรติคุณจากสถาบัน หน่วยงาน แสดงถึงความสามารถทางการแสดงเพลงพื้นบ้าน ได้แก่

- พ.ศ. 2536 ประกาศเชิดชูเกียรติ บุคคลผู้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรมพื้นบ้านอีสาน จาก มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ มหาสารคาม

- พ.ศ. 2537 ประกาศเชิดชูเกียรติ ผู้อนุรักษ์มรดกโคราช สาขาศิลปะการแสดง (เพลงโคราช) จาก ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดนครราชสีมา

- พ.ศ. 2539 ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็น ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (เพลงพื้นบ้าน-เพลงโคราช)

- พ.ศ. 2558 ได้รับการยกย่องเชิดชูเกียรติเป็น บูรพศิลปิน สาขาศิลปะการแสดง

หัวเรื่อง

บุคคลดีเด่น

หมวดหมู่

บุคคล

คำสำคัญ

เพลงโคราช, ศิลปินแห่งชาติ

ข้อมูลการติดต่อ

คลังภาพ

การแสดงเพลงโคราช

รายการอ้างอิง

1. กระทรวงวัฒนธรรม. กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2558). บูรพศิลปิน พุทธศักราช 2558. กรุงเทพฯ: กระทรวง.