สารสนเทศท้องถิ่นนครราชสีมา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารีNakhon Ratchasima Information, Suranaree University of Technology
สารสนเทศท้องถิ่นนครราชสีมา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี
วันออกพรรษา ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 เป็นระยะเวลาสิ้นสุดการจำพรรษา 3 เดือน ของพระภิกษุสงฆ์ในพระพุทธศาสนา เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า "วันมหาปวารณา" คำว่า "ปวารณา” แปลว่า "อนุญาต” หรือ "ยอมให้” ซึ่งในวันออกพรรษานี้พระสงฆ์จะชุมนุมกันประกอบพิธีกรรมพิเศษ เรียกว่า พิธีมหาปวารณา เป็นการเปิดโอกาสให้ภิกษุทุกช่วงอาวุโสได้วิพากษ์วิจารณ์ว่ากล่าวตักเตือนกัน และยังเปิดโอกาสให้มีการซักถามข้อสงสัยต่าง ๆ ซึ่งกันและกัน และเป็นวันที่พระพุทธเจ้าเสด็จกลับคืนสู่โลกมนุษย์ หลังจากขึ้นไปจำพรรษาอยู่ ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ครบถ้วนไตรมาส ได้แสดงธรรมเทศนาโปรดพุทธมารดาในเทวโลก ครั้นถึงวันมหาปวารณา จึงเสด็จกลับคืนมายังโลกมนุษย์โดยบันไดสวรรค์ ลงมาที่เมืองชื่อ สังกัสสะ แคว้นปัญจาละ วันที่เสด็จลงจากเทวโลกนั้นเรียกกันว่า "วันเทโวโรหณะ” ตรงกับวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ถือกันว่าเป็นวันบุญใหญ่ โบราณเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า "วันพระเจ้าเปิดโลก” เพราะการเสด็จกลับลงมาในครั้งนั้นทำให้เกิดปรากฏการณ์ "โลกวิวรณปาฏิหาริย์” หมายถึง โลกทั้งสาม คือ โลกมนุษย์ นรก และสวรรค์ สามารถมองเห็นซึ่งกันและกันได้
กิจกรรมวันออกพรรษา
- การทำบุญตักบาตรเทโวโรหณะ หรือ ประเพณีตักบาตรเทโวโรหณะ ทำขึ้นหลังวันออกพรรษา 1 วัน คือ แรม 1 ค่ำ เดือน 11 แปลว่า การหยั่งลงจากเทวโลก และสามารถเรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ตักบาตรดาวดึงส์ โดยอาหารที่นิยมนำมาใส่บาตรคือ ข้าวต้มมัด ข้าวต้มลูกโยน ทั้งนี้เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ตนเอง และครอบครัว โดยตามพุทธประวัติเล่าว่า พุทธบริษัทได้พร้อมใจกันใส่บาตรจนมีผู้คนแออัดมาก ไม่สามารถเข้าถึงพระสงฆ์และพระพุทธองค์ได้ จึงมีการเอาข้าวสาลีของตนห่อบ้าง ทำเป็นปั้น ๆ บ้างแล้วโยนเข้าไปถวาย นี่เองจึงเป็นเหตุที่ทำให้เกิดเอกลักษณ์การทำข้าวต้มลูกโยนขึ้นเป็นส่วนสำคัญของการตักบาตรเทโวโรหณะในโลกมนุษย์ ให้เหมือนครั้งพุทธกาล เรียกว่า ตักบาตรเทโวโรหณะ โดยทางวัดต่างๆ จะนิมนต์พระภิกษุสงฆ์ขึ้นไปพำนักบนที่สูงของวัดก่อน แล้วเมื่อถึงเวลามงคลฤกษ์จึงค่อยนิมนต์ให้เดินเรียงแถวลงมาจากที่สูงให้ประชาชนทั้งหลายได้มองเห็นและตั้งใจใส่บาตรกันทางเบื้องล่างเลียนแบบภาพการเสด็จลงจากดาวดึงส์ของพระพุทธองค์ นที่ราชการ อีกทั้งประดับธงชาติ ธงธรรมจักรตามวัด และสถานที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา และควรจัดให้มีนิทรรศการ การบรรยาย หรือบรรยายธรรมเกี่ยวกับวันออกพรรษา ให้ความรู้แก่ประชาชน และผู้ที่สนใจทั่วไป
- ทำบุญตักบาตรอุทิศส่วนกุศลให้แก่ญาตผู้ล่วงลับ
- ไปวัดเพื่อปฏิบัติธรรม ฟังพระธรรมเทศนา
- ปัดกวาดบ้านเรือนให้สะอาด ประดับธงชาติตามอาคารบ้านเรือนและสถา
ฮีตสิบสอง
ศาสนสถาน
ความเป็นอยู่และประเพณี