ข้อมูลอำเภอเฉลิมพระเกียรติ

เดิมอำเภอเฉลิมพระเกียรติ ชุมชนเก่าแก่เล็กๆ มีความเจริญ ตั้งอยู่ ริมแม่น้ำมูล เรียกว่า หมู่บ้านท่า เนื่องจากสถานที่ตั้งบ้านเรือนตั้งอยู่บริเวณชุมทางน้ำ ในอดีตท่าช้างเป็นเมืองขนถ่ายสินค้า จากเรือกลไฟที่แล่นมาจากแม่น้ำโขง และแม่น้ำชี มีความสำคัญในระดับเมืองท่าของมณฑลนครราชสีมา การขนถ่ายสินค้าในอดีตกระทำได้ด้วยความยากลำบาก เนื่องจากไม่มีถนนหนทางสะดวกเช่นปัจจุบัน ส่วนใหญ่ใช้ช้างเป็นพาหนะในการขนถ่ายสินค้าเป็นสำคัญ ประกอบกับเป็นเส้นทางของช้างป่าที่ลงมาหากินยังบริเวณชุมทางน้ำเพราะความสมบูรณ์ของป่า จึงถูกเรียกว่า "ท่าช้าง" ต่อมาในสมัยราชกาลที่ 5 ได้สร้างทางรถไฟสายแรกของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จากกรุงเทพฯ – นครราชสีมา ก็ยังไม่สะดวกในการขนถ่ายสินค้าเท่าใดนัก ในปลายปี 2446 ในสมัยราชกาลที่ 6 ได้โปรดเกล้าให้สร้างทางรถไฟต่อจากเมืองนครราชสีมา - อุบลราชธานี พร้อมกับสร้างสะพานข้ามแม่น้ำมูล ทำให้ส่งผลกระทบกับการขนถ่ายสินค้าทางเรือ โดยเฉพาะเมื่อทางรถไฟสร้างเสร็จและเปิดดำเนินการ การขนถ่ายสินค้าทางเรือกลไฟจึงปิดกิจการลง เพราะสินค้าสามารถขึ้นลงได้ที่สถานีรถไฟท่าช้าง รวมทั้งสามารถส่งไปยังเมืองต่างๆ ได้สะดวกรวดเร็ว

เมื่อความเจริญเข้ามากับทางรถไฟ รวมทั้งการก่อสร้างถนนหนทางทำให้ท่าช้างกลายเป็นเมืองขนาดใหญ่ สามารถแบ่งเขตการปกครองออกจากเมืองนครราชสีมา และจัดตั้งเป็นกิ่งอำเภอท่าช้าง ในปี พ.ศ. 2466 สถานที่ตั้งอยู่บริเวณที่เป็นที่ตั้งของโรงเรียนเพ็ชรมาตุคลาในปัจจุบัน จนกระทั้งปี พ.ศ. 2496 ได้รับการยกฐานะเป็นอำเภอจักราช พร้อมย้ายที่ทำการไปสร้างที่บ้านจักราช กิ่งอำเภอท่าช้างจึงกลายเป็นเพียง "ตำบลท่าช้าง" แม้ว่าจะกลับมาเป็นเพียงตำบลหนึ่ง แต่ร่องรอยความเจริญยังคงอยู่ ชาวตำบลท่าช้างสามารถพัฒนาชุมชนขึ้นเป็น สุขาภิบาลท่าช้าง จนกระทั่งสามารถจัดตั้งเป็นกิ่งอำเภอท่าช้างพัฒนา ซึ่งในช่วงเวลาดังกล่าวกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย กำลังเสนอจัดตั้งอำเภอเฉลิมพระเกียรติ ในแต่ละภูมิภาคๆ ละหนึ่งแห่ง เนื่องในพระมหามงคลวโรกาส พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ฉลองสิริราชสมบัติครบ 50 ปี ภาคอีสานเป็นภูมิภาคที่ใหญ่ จึงได้รับสิทธิการเสนอชื่อจัดตั้งเป็นอำเภอเฉลิมพระเกียรติ 2 แห่ง สุขาภิบาลท่าช้างจึงได้เข้าร่วมโครงการ และได้รับคัดเลือกได้รับพระราชทานนาม อำเภอเฉลิมพระเกียรติ เหมือนกับทั้ง 5 อำเภอ ทั้งประเทศจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 และยกฐานะจากสุขาภิบาลท่าช้างเป็นอำเภอเฉลิมพระเกียรติ ในวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2539 โดยแยกเป็น ตำบลช้างทอง ตำบลท่าช้าง ตำบลหนองยาง ตำบลพระพุทธ ตำบลหนองงูเหลือม ออกจากอำเภอจักราช และ ตั้งศูนย์ราชการที่ตำบลท่าช้าง

รายการอ้างอิง

1. อำเภอเฉลิมพระเกียรติ. สืบค้นเมื่อ 13 กันยายน 2556, จาก http://www.amphoe.com/menu.php
2. อำเภอเฉลิมพระเกียรติ. สืบค้นเมื่อ 13 กันยายน 2556, จาก http://www.oknation.net/blog/guidepong/2009/03/01/entry-11